انتخاب نوع تصویر تعیین قالب فایل با توجه به ماهیت تصویر

JPEG

قالب تصویری JPEG یا جِی پِگ، نوعی از فایل تصویری است که دارای یک روش فشرده سازی ضایعاتی(Lossy) می‌باشد. به عبارت دیگر، روش مورد استفاده سعی دارد که حجم فایل را به قیمت از دست رفتن مقداری از جزییات و کیفیت تصویر، کاهش دهد. البته مقدار کاهش کیفیت قابل تنظیم است.

اگر بخواهیم روش مورد استفاده را به صورت ساده شرح دهیم باید گفت که این روش از طیف رنگ‌ها استفاده می‌کند. هر قدر که در یک تصویر طیف رنگ از رنگی به رنگ دیگر بیشتر باشد این روش کارایی بیشتر دارد. چنین ویژگی در عکس‌ها بسیار فراوان می‌باشد. منظور از عکس، تصاویری است که ما با دوربین عکاسی از دنیای واقعی می‌گیریم. اگر به عکس‌ها توجه کنید تقریبا تمامی قسمت‌های آنان به صورت تدریجی از رنگی به رنگ دیگر تغییر کرده است.

کیفیت به صورت عددی بین 0 تا 100 درصد بوده و هر قدر کیفیت کمتر باشد، مقدار بیشتری از جزییات تصویر از بین رفته ولی حجم فایل نیز کاهش می‌یابد. در تصاویر زیر حجم فایل برای کیفیت 95 و 5 درصد(در بالای تصویر پیش نمایش) قابل مشاهده است:

این قالب تصویری دارای فایل‌هایی با پسوند jpg، jpeg، jpe و jfif بوده و به صورت پیش فرض در دوربین‌های دیجیتالی برای ذخیره عکس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

PNG

قالب تصویری PNG یا پینگ برخلاف قالب JPEG دارای فشرده سازی غیر ضایعاتی(Lossless) بوده و به عنوان جایگزین بهبود یافته و بدون حق انحصاری قالب GIF یا جیف معرفی شده است. این قالب دارای نوعی روش ذخیره سازی است که کیفیت را کاهش نمی‌دهد و تمام جزییات تصویر را حفظ می‌کند. به عبارت دیگر این روش، تغییر یا دخل و تصرفی در پیکسل‌ها ندارد.

روش ذخیره به این صورت است که کل تصویر به صورت اجزاء و به طور تکه تکه ذخیره می‌شود. لذا تصاویری که دارای اجزایی بزرگ با رنگ ثابت هستند با این قالب سازگاری بیشتری دارند. برعکس اگر تصویر به صورت طیف‌های مختلف باشد، اجزاء باید بسیار کوچک شده و بنابر این حجم فایل افزایش خواهد یافت.

یک مورد قابل تنظیم در این نوع فایل، تعداد رنگ‌ها است. امکان داشتن رنگ به صورت 8، 24 و 32 بیتی(Bit) وجود دارد. برای تعیین تعداد رنگ‌ها کافی است عدد 2 را به توان تعداد بیت مورد نظر رساند. برای مثال رنگ 8 بیتی دارای 256 رنگ است. هر قدر تعداد بیت‌های رنگ کمتر باشد، حجم فایل نیز کمتر خواهد بود.

امکان ذخیره یک فایل که دارای تعداد رنگ‌های بیشتر از تعداد رنگ‌های مورد پشتیبانی باشد، وجود دارد. برای مثال یک تصویر دارای 600 رنگ را می‌توان به صورت 8 بیتی ذخیره کرد. در این صورت رنگ‌های نزدیک به هم در یکدیگر ادغام شده تا تعداد رنگ‌ها به 256 عدد کاهش یابد.

گرچه تعداد رنگ را می‌توان به عنوان یک عامل کیفیت قلمداد کرد ولی این امکان برای تصاویری است که تعداد رنگ‌های آنان محدود بوده و لزومی به استفاده از تعداد رنگ‌های بیشتر نمی‌باشد. برای مثال در تصویر قبل(پرچم ایران) تنها از سه رنگ استفاده شده است که می‌توان با انتخاب رنگ به صورت 8 بیتی، صرفه جویی قابل توجهی در حجم فایل کرد. در تصاویر زیر حجم فایل حدود 35 درصد کاهش یافته است:

فایل‌های این قالب تصویری دارای پسوند png هستند و بیشتر برای طرح‌های گرافیکی که شکل‌های آن رنگ‌های ثابت یا نسبتا ثابت و لبه‌های تیز دارند، مناسب است. منظور از لبه تیز، تغییر ناگهانی از یک رنگ به رنگ دیگر است. لبه نرم همان طیف است که یک رنگ به صورت تدریجی به رنگ دیگر تغییر می‌یابد.

مقایسه

به منظور ملموس شدن قالب‌های توضیح داده شده، کافی است نتایج را به صورت برعکس بررسی کنیم. برای مثال تصویری که مناسب برای قالب JPEG است را به صورت PNG و همچنین تصویر مناسب PNG را با قالب JPEG ذخیره کنیم. در ادامه نتایج قابل مشاهده است:

نکته قابل توجه در دو تصاویر بالا این است که حتی با ذخیره به صورت 8 بیتی، باز هم حجم فایل از ذخیره به صورت JPEG با  کیفیت 95 درصد(نسبتا عالی) بیشتر می‌باشد.

مورد مشابه در دو تصویر اخیر نیز نشان می‌دهد که حتی در کیفیت 0 درصد نیز حجم فایل از ذخیره به صورت PNG با عمق 8 بیتی بیشتر می‌باشد.