44
دانه خشخاش یا تخم خشخاش(Poppy seed) دانههای روغنی هستند که از گل شقایق به دست میآیند. این دانهها ریز بوده و شکل کلیه را تداعی میکنند. از زمانهای قدیم و در تمدنهای مختلف این دانهها مورد استفاده قرار میگرفتهاند و امروزه نیز در خیلی از کشورها از جمله کشورهای اروپای مرکزی و جنوب آسیا برای آشپزی و نانوایی استفاده میشوند.
44
از حبوبات و از تیره باقلاییان که بومی هندوستان بوده و امروزه در بیشتر نقاط دنیا از جمله ایران کشت میشود. در کشورهای مختلف به شکلهای متنوعی از جمله سالاد، سوپ، جوانه، سرخ شده، آبپز و غیره استفاده میشود. دارای خواص غذایی خوبی همانند سایر حبوبات بوده ولی این مزیت را دارد که کم کالری است و مناسب افراد دیابتی و چاق میباشد.
43
دانههای خوردنی که از میوه مخروطی درخت کاج به دست میآیند. درخت کاج دارای تنوع زیادی میباشد با این حال حدود بیست گونه کاج دارای دانههای به حد کافی درشت برای برداشت هستند. در اروپا دانههای کاج چتری بیش از 6000 سال پیش تاکنون جمعآوری میشوند. در آسیا کاج کرهای و کاج چلغوزه از جمله گونههای مورد استفاده برای تولید دانه هستند.
55
دانهای که به عنوان ادویه مورد استفاده بوده و از زرد روشن تا قهوهای تیره متغییر میباشد. اکثرا به عنوان سس از آن استفاده میکنند گرچه در کشورهای مختلف ترکیبات مختلفی نیز مطابق با ذائقه مردمان آن کشورها دارد. از ویژگیهای آن میتوان به خاصیت ضد باکتریایی آن اشاره کرد که نیاز به یخچال ندارد گرچه در طولانی مدت ممکن است طعم خود را از دست بدهد.
32
دانه ریز کروی شکل که از غلات بوده و به رنگهای سفید، زرد یا قهوهای میباشند. گرچه غالبا به عنوان غذای پرندگان استفاده میشوند ولی در برخی نقاط جهان، استفاده غذایی داشته و مثلا مانند برنج آن را میپزند. ارزش غذایی از جمله آهن و کلسیم مناسبی دارد به طوریکه پرندگان نیاز چندانی به مصرف دیگر مواد غذایی تکمیلی برای زنده ماندن ندارند.
44
با نامهای دیگری چون نخود رنگی، لپه رنگی، نخود کنگو یا نخود سودانی نامیده میشود. در ایران برای تولید لپه کشت میشود که برای این کار پس از جداسازی غلافها در آب خیسانده میشوند تا پوستشان برداشته شود و سپس با استفاده از فشار مکانیکی به دو نیم تقسیم شده و سپس خشک میگردند. لپه ارزش غذایی مشابه سایر حبوبات دارد.
46
با نامهای فارسی مَرجُمَک، مَرجو یا نسک هنوز نیز در برخی از اقوام ایرانی مورد اشاره قرار میگیرد. از قدیم مورد کشت در ایران بوده و در متون مختلف تاریخی و ادبی نام آن آورده شده است. عدس به رنگهای سبز، نارنجی و قهوهای وجود دارد و علاوه بر خواصی که دیگر حبوبات دارند این خوراکی دارای پروتئین و آهن است به طوری که آن را گوشت فقرا نیز نامیدهاند.
65
به آن لوبیای قرمز و لوبیای ماشی هم گفته شده و در شرق آسیا کشت و مصرف میشود. اندازه آن از لوبیاهای معمولی کوچکتر و معمولا به رنگ قرمز ولی به رنگهای دیگر نیز وجود دارد. این لوبیا سرشار از پروتئین و پوست قرمز آن از نظر داشتن آنتوسیانین، روی و دیگر املاح معدنی غنی میباشد. به دلیل منع گوشت در دین بودایی جایگزین گوشت بوده است.
57
دانههای ریز که شباهت زیادی به تخم شربتی و بذر ریحان دارند و مانند آن نیز لعابدار میگردد. بومی آمریکای مرکزی بوده و به طور سنتی بیشتر در مکزیک و جنوب غربی آمریکا مصرف میشوند گرچه امروزه فراگیر شده و در نقاط مختلف دنیا از جمله در ایران کشت و استفاده میشوند. دارای خواص متعدد بوده و یکی از منابع مهم اسیدهای چرب امگا 3 هستند.
55
یک غله قدیمی از خانواده گندمیان که نسبت به گندم دارای دانههای باریکتر بوده و از قدیم بیشتر به مصرف دام میرسیده است. فرهنگ لغت دهخدا آن را علف هرز نامیده که گندمی لاغر و کشیده تولید میکند. امروزه با توجه به مکانیزه شدن کشاورزی از آن آرد، نان، آبجو و سایر خوراکیها را نیز تهیه میکنند. این گیاه مقاومترین غله نسبت به سرما است.
52
به دو رنگ قهوهای و زرد طلایی وجود داشته و نباید با تخم کتان قناری اشتباه گرفته شود. در طب سنتی برای درمان التهاب گوارشی، اختلالات تنفسی و سایر موارد کاربرد دارد ولی امروزه برای لاغری، دیابت و درمان سرطان نیز استفاده میگردد. این دانه دارای مواد مغذی از جمله فیبر، ویتامینهای گروه ب، اسید چرب آلفا لینولنیک و امگا 3 است.
55
متعلق به خانواده باقلاییان و یکی از قدیمیترین حبوبات کشت شده توسط انسان بوده که بقایای 7500 ساله آن در خاورمیانه یافت شده است. از مواد تشکیل دهنده اصلی غذاهایی چون فلافل، حمص و چانا ماسالا بوده و در آشپزی هندی، خاورمیانه و مدیترانهای نقش بسزایی دارد. پروتئین، کلسیم، آهن و روی از جمله عناصر غذایی مفید آن میباشند.